* دانش آموزان عزیز ، با خواندن و تفکر در آیات سوره ی « المدّثر » به سوالات زیر به ترتیب شماره پاسخ دهید .
هدف از طرح این سؤال این است که عزیزان ما قرائت قرآن را با ترجمه و تفسیر و تفکر همراه سازند و ضمن فراگیری آیات نورانی قرآن ، از رهنمودهای این کتاب الهی بهره مند شده و در اخلاق و رفتار و زندگی خود ، آنها را به کار گیرند و به سعادت دنیوی و اخروی برسند .
1- تحقیق کنید که خداوند در آیه ی اول این سوره چه کسی را مورد خطاب قرار می دهد و در آیات 2 تا 7 چه نکاتی را گوشزد می کند ؟
2- با توجه به آیات این سوره « سقر » چیست و چگونه توصیف شده است ؟
3- با توجه به آیات این سوره ، چه عواملی باعث می شود که بعضی انسان ها به جهنّم بیفتند ؟ ( چهار دلیل )
4- با توجه به آیات این سوره ، آیا شفاعت شفاعت کنندگان شامل حال همه ی انسان ها می شود ؟ چرا ؟
5- خداوند در این سوره ، برای کسانی که از تذکّر ( آیات قرآن ) رویگردانند ، چه مثالی می زند ؟
6- با توجه به آیه ی پایانی ، چه کسی اهل تقوی و اهل آمرزش است ؟
( دانش آموزان عزیز ، از شنبه تا پنج شنبه فرصت دارید تا به این سوالات پاسخ دهید . پاسخ همه ی شما عزیزان یکجا روز پنج شنبه تأیید خواهد شد . در نظر داشته باشید که نظر شما عزیزان تا روز پنج شنبه و تا زمانی که آنها را تأیید نکرده ام ، در وبلاگ قابل دیدن نیست . به سؤالات یکی یکی و به ترتیب پاسخ دهید . در ضمن نام خود و نام کلاس را بنویسید . نوشتن آدرس ایمیل و سایت اختیاری است . )
در آیه ی اول پیامبر را مورد خطاب قرار داده است زیرا از تمسخر کفار و سخنان ناروای آنان به خانه ی خود رفته و جامه ای بر سر میکشید و یا در بستر می رفت.
در آیات 2 تا 7 به بزرگی یاد کردن خدا و دور شدن از آلودگی های دنیوی و ظاهری و باطنی و عملی و همچنین بذل و بخشش برای رضای خدا و شکیبایی محض رضای خدا.
طبقه چهارم جهنم « سقر » است که کافرین و منکرین و آنهایی که در دنیا نماز نمی خوانده اند و از فقرا و مساکین دستگیری نمی کردند ، در آن به سر می برند : « سَأصیلَهُ سَقَرَ وَ ما أدریکَ ما سَقَر » ( سوره مبارکه مدثر ، آیه 26 ) ؛ به زودی او را در آتش سقر افکنیم ، چه می دانی که سقر چیست ؟
در روز قیامت هر کسی مرهون گناهانی است که کرده، و به خاطر خطایایی که از پیش مرتکب شده، بازداشت می شود، مگر اصحاب یمین، که از این گرو آزاد شده اند، و در بهشت مستقر گشته اند، این طائفه در عین اینکه در بهشتند، مجرمین را که در آن حال در گرو اعمال خویشند، می بینند، و از ایشان در آن هنگام که در دوزخند سوالاتی می پرسند. در قیامت بارها میان اهل بهشت و اهل دوزخ گفتگو رخ می دهد که قرآن برخی از آنها را بیان فرموده است.
در یکی از آن صحنه ها، اهل بهشت از مجرمان می پرسند: «چه عاملی شما را به دوزخ روانه کرد؟» ایشان به آن علت ها که ایشان را دوزخی کرده اشاره می کنند، آنها چهار عامل را می شمرند، که اولین آنها پایبند نبودن به نماز است.
در اسلام، نماز رکن مهم خیمه ی دین به حساب رفته، و همه چیز بر محور آن می گردد. از این رو ترک نماز موجب سخت ترین عذاب های اخروی است: «فی جنات یتساءلون* عن المجرمین* ما سلککم فی سقر* قالوا لم نک من المصلین* و لم نک نطعم المسکین* و کنا نخوض مع الخائضین* و کنا نکذب بیوم الدین؛ بهشتیان در میان باغ ها درباره ی مجرمان از یکدیگر می پرسند، چه چیز شما را در آتش سقر درآورد؟ دوزخیان گویند: از نمازگزاران نبودیم و بینوایان را غذا نمی دادیم و با اهل باطل به بطالت می گذراندیم و روز جزا را دروغ می شمردیم.» (مدثر/ 40- 46)
در آیات قرآنی اصحاب یمین را به کسانی تفسیر کرده که اوصاف نامبرده در دوزخیان را ندارند، توضیح اینکه آیات سوره واقعه و سوره مدثر، که به شهادت آیات آن در مکه و در آغاز بعثت نازل شده، و می دانیم که در آن ایام هنوز نماز و زکات به آن کیفیت که بعدها در اسلام واجب شد، واجب نشده بود.
مع ذلک اهل دوزخ را به کسانی تفسیر می کند که نمازخوان نبوده اند، پس معلوم می شود مراد به نماز در آیه 38- 48 از سوره مدثر، توجه عبادتی خاص به درگاه خدای تعالی با خضوع بندگی است، که با همه انحای عبادتها یعنی عبادت در شرایع معتبر آسمانی که از حیث کم و کیف با هم مختلفند می سازد. و مراد به اطعام مسکین هم، مطلق انفاق بر محتاجان به خاطر رضای خداست، نه اینکه مراد به نماز و زکات، نماز و زکات معمول در شریعت اسلام باشد.
آنچه که از آیات و روایات استفاده می شود، شفیعان روز قیامت تنها چهارده معصوم نیستند. علاوه براین بزرگواران موارد دیگری از جمله: انبیاء الهی، ملائکه، شاهدان اعمال، مومنین، قرآن کریم، توبه و عمل صالح و نیز ایمان به رسول اکرم (ص) جز شفیعان روز قیامت به حساب می آیند.
در این آیات راههاى متصور براى نجات مجرمان غیر از ایمان و عمل صالح چه از طریق پرداختن عوض مادى، یا پیوند و سابقه دوستى، و یا مساله شفاعت نفى شده است. در مورد بعضى از مجرمان مىخوانیم:
فَما تَنْفَعُهُمْ شَفاعَةُ الشَّافِعِینَ (مدثر: 48): شفاعت شفاعت کنندگان به حال آنها سودى ندارد.
هیچ کس از قرآن پند نمىگیرد مگر اینکه خدا بخواهد.---->قلبش را برای پذیرش آماده کند
در عین حال پند گرفتن از آن جز به مشیت و توفیق الهى ممکن نیست «و آنها پند نمىگیرند مگر این که خدا بخواهد» (و ما یذکرون الا ان یشاء الله).
یعنى انسان نمىتواند راه هدایت را بپوید جز این که به ذیل عنایت پروردگار توسل جوید، و از او توفیق و امداد طلبد.
تا که از جانب معشوق نباشد کششى کوشش عاشق بیچاره به جائى نرسد
و در پایان آیه مىفرماید: «او اهل تقوا و اهل آمرزش است» (هو اهل التقوى و اهل المغفرة).
شایسته است که از عقاب او بترسند، و از این که چیزى را شریک او قرار دهند بپرهیزند و نیز شایسته است که به آمرزش او امیدوار باشند.
این جمله اشارهاى به مقام «خوف» و «رجاء» و «عذاب» و «مغفرت» الهى است. و در حقیقت تعلیلى است براى آیه قبل. برگزیده تفسیر نمونه، ج5، ص: 338
این احتمال نیز هست که «تقوا» در اینجا به معنى فاعلى تفسیر شود یعنى خدا، اهل تقواست، از هرگونه ظلم و قبیح و هرگونه کارى که برخلاف حکمت است مىپرهیزد. و در حقیقت بالاترین مقام تقوا از آن خداست و آنچه در بندگان است، شعله ضعیفى از آن تقواى بىانتهاست.
به هر حال این سوره با امر به «انذار» و «تکلیف» شروع شد، و با دعوت به «تقوا» و «وعده مغفرت» پایان مىپذیرد.
سید رضا پرپینچی 204
نگفتم از جایی مطلب بردار و عین همان را کپی کن . سوره ی مورد نظر را می خواندی و به سوالات مورد نظر جواب می دادی .
مورد تأیید نیست . ( پورخلیلی )